Na poniedziałkowej konferencji poświęconej założeniom polskiej polityki zagranicznej z udziałem ekspertów zaproszonych przez nominowanego przez PiS kandydata na premiera rządu technicznego - prof. Glińskiego, pojawił się jegomość z wąsem godnym pruskiego żandarma z przełomu XIX i XX w. Moja początkowa ostrożność wynikająca z dość groteskowego emploi eksperta i równie niespotykanego nazwiska przerodziła się w respekt po wysłuchaniu tego, co miał do zakomunikowania.
Oszczędna w formie i precyzyjna do bólu wizja siedmiu zasad, którymi w swojej polityce zagranicznej powinna się kierować Polska, wzbudziła mój głęboki szacunek do nowej postaci na polskim politycznym firmamencie, która mam nadzieję, prędko z niej nie zniknie.
Dr Przemysław Żurawski vel Grajewski - bo o nim mowa - jawi się na tle eksploatowanych przez środki masowego przekazu pożal się Boże ekspertów od strategii „brzydkiej panny bez posagu”, jako profesjonalista z prawdziwego zdarzenia. Spokojnym zrozumiałym dla każdego językiem jest w stanie w kilku zdaniach przedstawić racjonalne założenia elementów Polskiej polityki zagranicznej, którą trudno zakwalifikować jako megalomanię, czy kapitulanctwo i która śmiało może być zakwalifikowana jako „polska Realpolitik”.
Zestaw zasad Żurawskiego vel Grajewskiego obejmuje w kolejności:
- Zasadę podmiotowości – „nic o nas bez nas” – Polska nie może uczestniczyć ani wspierać (w tym finansowo) żadnych systemów instytucji, czy struktur, w ramach których podejmowane byłyby decyzje na temat żywotnych dla Polski interesów bez jej udziału.
- Zasadę odrzucenia uczestnictwa w tzw. „koncercie mocarstw” (porozumienia najsilniejszych państw kosztem mniejszych i słabszych)– udział w którym prowadziłby do izolacji Polski od partnerów z regionu i osłabienia pozycji międzynarodowej Polski.
- Zasadę solidarności regionalnej – maksymalizująca znaczenie potencjału politycznego Polski pozwalającego jej jako jedynemu państwu wśród pozostałych nowych członków UE ponosić ciężary w interesie pozostałych państw regionu. Realizacja tej zasady powinna polegać polegającej na stałym udzielaniu wsparcia partnerom z regionu wymagającym takiego wsparcia nawet w przypadku jeżeli musielibyśmy ponieść koszty takiego wsparcia.
- Zasadę nieuznawania jakichkolwiek stref wpływów państw trzecich w „polu bezpieczeństwa Polski” rozciągającym się poza jej granicami w obszarze szeroko rozumianej Europie Środkowej od Finlandii aż po Gruzję. Każdy naród i państwo w tej strefie przeciwdziałające powstaniu strefy wyłącznych interesów państw trzecich powinny móc liczyć na solidarność i poparcie Polski.
- Zasadę wzajemności oznaczająca uznanie Polski dla praw innych państw do wglądu w sprawy polskie jedynie w stopniu, w którym te państwa uznają prawo Polski do analogicznego wglądu w swoje własne sprawy. Zasada ta obejmuje również kwestię wymiany usług politycznych oraz powstrzymywania się od pomocy państwom prowadzącym politykę szkodzącą polskim interesom.
- Zasadę maksymalizacji kosztów ignorowania interesów Polski poprzez wykorzystanie posiadanych narzędzi i instrumentów w tym w ramach Unii Europejskiej.
- Zasadę odpersonalizowania celów polskiej polityki zagranicznej polegająca na zaniechaniu traktowania jako celu Polskiej polityki objęcia eksponowanego stanowiska w międzynarodowych strukturach tego, czy innego polskiego polityka. W celu uniknięcia konfliktu interesów powinny zostać opracowane normy prawa, wzbraniające przez odpowiedni okres karencji po zakończeniu urzędowania w charakterze funkcjonariusza państwa polskiego (zarówno z nominacji, jak i z wyboru) rozpoczęcia pracy w instytucjach międzynarodowych.
Stosowanie tych zasad powinno zdaniem autora pozwolić na przywrócenie powagi w publicznej debacie na temat polityki zagranicznej oraz ułatwienie obywatelom oceny jakości polityki prowadzonej przez partie rządzące.
Całość wystąpienia dr Żurawskiego-Grajewskiego tutaj:
Mnie pan doktor pozostawił swoim wystąpieniem w takim niedosycie, że udałem się natychmiast do księgarni w poszukiwaniu jego książek wydanych przez Ośrodek Myśli Politycznej w celu zapoznania się z innymi - mam nadzieję równie trafnymi - spostrzeżeniami autora na temat wyzwań dla Polski w dziedzinie polityki międzynarodowej.
Przemysław Żurawski vel Grajewski ur. 1963, adiunkt na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego, członek Instytutu Europejskiego w Łodzi, pracownik badawczy Centrum Europejskiego Natolin. W roku 1992 pracownik Biura Ministra Obrony Narodowej ds. Planowania Polityki Obronnej, a w latach 1995-1996 Biura Pełnomocnika Rządu ds. Integracji Europejskiej i Pomocy Zagranicznej. W latach 2005-2006 ekspert frakcji EPL-ED (chadecji) w Parlamencie Europejskim w Brukseli, odpowiedzialny za monitorowanie polityki wschodniej UE (Białoruś, Ukraina, Rosja, Mołdawia). Od 2006 wykładowca (visiting professor) białoruskiego Europejskiego Uniwersytetu Humanistycznego na emigracji w Wilnie. W latach 2007-2008 stały komentator kontraktowy TVP Info w zakresie wydarzeń międzynarodowych. Od 2008 r. wykładowca-współpracownik KSAP.
